STRONA 116, ćw. 2
1. E / H
2. D
3. J
4. I
5. B
6. F
7. A
8. C
9. G

STRONA 115, ćw. 2.
1. Wynalazców
2. Odkrywców
3. uczonych
4. naukowiec
5. prowadził
6. opracował
7. opatentował
8. odkrycia
9. uczonych

STRONA 113, ćw. 1.
klucz na stronie 125-126 podręcznika

STRONA 113, ćw. 2.
1. prowadzili
2. uprawiała
3. ogłosił
4. dokonał
5. uprawiał
6. dokonał
7. ogłosił
8. opracował
9. opatentował

STRONA 112, zad. 4.
1. uprawiać
2. prowadzić
3. opracować
5. dokonać

Powtórzenie VIII

Powtórzenie VII

STRONA 104, ćw. 3
B / C / F / H / I / L
Ł / N / P

STRONA 98, ćw. 3. (przykładowe odpowiedzi)
I. Następstwem lawinowego wzrostu liczby ludności jest degradacja środowiska naturalnego, która pociąga za sobą zmniejszanie się bioróżnorodności i w konsekwencji - pogarszanie się warunków życia człowieka.
II. Rozwój przemysłu motoryzacyjnego skutkuje powstawaniem smogu, który wywołuje wzrost liczby zachorowań
na choroby serca oraz wywiera destrukcyjny wpływ na środowisko.
III. Konsumpcyjny styl życia sprawia, że ma miejsce wzrost ilości odpadów, który skutkuje ich eksportem do krajów trzeciego świata, a także degradacją kolejnych terenów i zanieczyszczeniem wody.
IV. Efektem masowej wycinki lasów jest pojawienie się anomalii pogodowych.

STRONA 99, ćw. 7.
1. sprząta się
2. zaczyna się
3. Stosuje się
4. korzysta się
5. rezygnuje się
6. kupuje się
7. zastępuje się
8. używa się
9. daje się
10. dzieli się
11. naprawia się
12. chce się

STRONA 103, zad. 5.
1b. Nanozłoto posiada inną barwę zależnie od wielkości cząstek.
2b. Wszystko zmieniło się wraz z wybuchem...
3b. Z pomocą nanozłota możemy...
4b. Nowe technologie są więc w porównaniu ze starszymi...
5b. Według Web of Science...
5d. Cecha ta, tak znacząca w ocenie...

1b. zależnie od + czego?
2b. wraz z + czym?
3b. z pomocą + czego?
4b. w porównaniu z + czym?
5c. według + kogo? czego?
5d. w ocenie + kogo? czego?

STRONA 114, ćw. 3. (przykładowe odpowiedzi)
1. muszą przestrzegać wielu procedur.
2. osiągają wielki sukces.
3. ciężko pracują.
4. używał instrumentów astronomicznych.
5. badała substancje radioaktywne.
6. obserwował różne ekosystemy.
7. wyrażał opinie na różne tematy.
8. rywalizował z Edisonem.

STRONA 114, zad. 5.
1. kiedy zajmują się nauką
2. ponieważ znał te książki i używał najdoskonalszej matematyki
3. ponieważ patrzy na świat oczami jednego z największych ludzi
4. kiedy pisał o sukcesach nauki

STRONA 115, ćw. 1.
1. a
Kiedy naukowcy pracowali w laboratorium, zepsuł się barometr.
2. b
Weź torbę, a następnie idź na zakupy.
3. a
Kiedy był studentem, złamał sobie nogę.
4. b
Kiedy słuchaliśmy wykładu, było mi gorąco.

STRONA 112, zad. 3.
1. uczony - uczeni
2. badacz - badacze
3. wynalazca - wynalazcy
4. odkrywca - odkrywcy

STRONA 107, ćw. 8.
1. a
2. b
3. a
4. a
5. a
6. a

STRONA 107, ćw. 6.
1. miedź
2. dwutlenek węgla
3. chlorek sodu

STRONA 107, ćw. 7.
1. komputerów
2. rozwojem technologicznym
3. międzynarodowymi standardami
4. artykułów, monografii
5. języka
6. określonych reguł / wskazówek

STRONA 106, ćw. 1.
1. polegająca
2. następującym / usuwa się
3. mającą miejsce / produkuje się

STRONA 102, zad. 4.
A. 6
B. 7
C. 4
D. 8
E. 10
F. 3
G. 2
H. 9
I. 1
J. 5

STRONA 101, zad. 3.
1. O tlen
2. Cu miedź
3. H wodór
4. C węgiel
5. N azot
6. Ca wapń
7. Si krzem
8. S siarka
9. Fe żelazo
10. Au złoto
11. Ag srebro
12. K potas
13. dwutlenek węgla
14. kwas
15. chlorek sodu
16. alkohol

STRONA 106, ćw. 4.
1. gotuje się
2. je się
3. robi się
4. tańczy się
5. pisze się

STRONA 106, ćw. 3.
1. poziomu
2. środowiska
3. lasów
4. ilości
5. bioróżnorodności
6. średniej
7. zanieczyszczenie
8. wymieranie

STRONA 106, ćw. 2.
1. negatywny / szkodliwy
powodować / wywoływać
2. negatywny / szkodliwy
prowadzi / przyczynia się
3. pozytywny / korzystny
sprawia
4. negatywny / szkodliwy
prowadzą / przyczyniają się
5. pozytywny / korzystny
pociągać

STRONA 98, ćw. 4.
1. pozytywny
2. pozytywny / korzystny
3. negatywny / szkodliwy
4. duży / silny / znaczny / znaczący / istotny
5. pozytywny / korzystny
6. negatywny / szkodliwy
7. pozytywny / korzystny
8. Negatywny / szkodliwy

STRONA 97, ćw. 2.
1. zwiększenia się średniej globalnej temperatury.
2. ma miejsce masowe wymieranie zagrożonych gatunków.
3. spadek bioróżnorodności
4. ich eksport do krajów trzeciego świata
5. degradacja środowiska naturalnego.

STRONA 93, ćw. 7.
1. C / trzeci
2. A / pierwszy
3. B / drugie

STRONA 91, ćw. 4.
1. pobudzające
2. utrudniającego
3. żyjące
4. polepszające
5. mający
6. zawierających
7. odpowiadające
8. posiadających
9. mające
10. pogarszające

STRONA 79, ćw. 7.
1. prezentuje
2. stanowisko
3. głosi
4. pogląd
5. wyraża
6. przekonanie
7. reprezentują
8. stanowisko

STRONA 82, zad. 2.
1. kenozoik
2. w kenozoiku
3. okres
4. w czwartorzędzie
5. plejstocen
6. w plejstocenie
7. w holocenie
8. neolit
9. współczesność
10. w paleolicie
11. w mezolicie
12. w neolicie
13. w epoce brązu
14. w epoce żelaza
15. w średniowieczu
16. w nowożytności =
w czasach nowożytnych
17. we współczesności
= w czasach współczesnych

STRONA 82, zad. 4.
1. milenium
2. stulecie
3. w ... tysiącleciu = milenium
4. w .... wieku = stuleciu
5. pierwszej /
.... tysiąclecia = milenium lub wieku = stulecia
6. połowie /
.... tysiąclecia = milenium lub wieku = stulecia
7. początku / jw.
8. w / jw.
9. koniec / jw.
10. przełomie / jw.

STRONA 83, zad. 5.
3. w latach 30. XIX w. = w latach trzydziestych dziewiętnastego wieku
4. w latach 40. XVII w. = w latach czterdziestych siedemnastego stulecia
5. w latach 50. XIV w. = w latach pięćdziesiątych czternastego wieku
6. w latach 60. XII w. = w latach sześćdziesiątych dwunastego stulecia
7. w latach 70. XVI w. = w latach siedemdziesiątych szesnastego wieku
8. w latach 80. XVIII w. = w latach osiemdziesiątych osiemnastego stulecia
9. w latach 90. XI w. = w latach dziewięćdziesiątych dwunastego wieku

STRONA 85, ćw. 6.
A. 8
B. 3
C. 5
D. 6
E. 4
F. 1
G. 2
H. 7

STRONA 90, zad. 7.
1. które wspomagają
2. które prowadzą
3. które ułatwiają
4. która odpowiada
5. przymiotnikowe czynne
6. rzeczownikiem
7. przymiotnik
8. który

STRONA 87, zad. 5.
1. zapamiętywanie
2. zapamiętywany
akcja duratywna (kontynuatywna)
iteratywna (wielokrotna), habitulna
3. zapamiętanie
4. zapamiętany
akcja kompletywna, rezultatywna
jednokrotna

STRONA 89, ćw. 2.
1. Początkową =
wstępną = wyjściową
2. Polega
3. stadium
4. Zachodzi = następuje = przebiega
5. Następny = kolejny
6. miejsce
7. fazą
8. Zachodzi = następuje = przebiega
9. Ostatnim = końcowym
10. Zachodzi = następuje = przebiega

STRONA 88, zad. 6.
1. B wstępną
2. D wyjściową
3. A kolejne
4. C końcowy
5. fazą
6. stadium
7. etap
8. Polega
9. Zachodzi
10. Następuje

STRONA 92, ćw. 3
1. a. początku b. połowie c. koniec
2. a. dziesięcioleciu b. dekadzie
3. a. latach b. wieku = stulecia
4. a. połowie b. przełomie
5. a. na b. na c. pod

STRONA 92, ćw. 2.
1. we współczesności = w czasach współczesnych
2. w czasach nowożytnych
3. w starożytności
4. w epoce kamienia

STRONA 93, ćw. 6.
1. zachodzi / b
2. ma / b
3. polega / a
4. następuje / a
5. przebiega / b
6. polega / b

STRONA 93, ćw. 5.
1. Zapamiętywanie = zachowywanie = przyswajanie
2. pamiętanie = magazynowanie =
przechowywanie
3. przypominanie = odtwarzanie = przywoływanie

STRONA 97, ćw. 1.
1. Smog skutkuje chorobami...
2. Smog przyczynia się do chorób...
3. Smog sprawia, że mają miejsce choroby...
4. Smog  pociąga za sobą choroby...
5. Efektem smogu są choroby
6. Następstwem smogu są choroby...
7. Konsekwencją smogu są choroby...

STRONA 96, zad. 4.
1. lawinowy wzrost liczby ludności
3. zmniejszanie się różnorodności biologicznej
6. powstawanie smogu
8. destrukcyjny wpływ na środowisko
10. konsumpcyjny styl życia
12. eksport śmieci do krajów trzeciego świata
14. pojawienie się anomalii pogodowych

STRONA 97, zad. 5.
1. skutkuje
2. wywołuje
3. przyczynia się
4. sprawia
5. pociąga
6. Efektem
7. Następstwem
8. Konsekwencją

STRONA 97, zad. 6.
1. A
2. E
3. C
4. I
5. K
6. L
7. B
8. D
9. F
10. G
11. H
12. J

STRONA 94, zad. 2.
1. E / g
2. A / f
3. G / a
4. H / b
5. B / h
6. D / d
7. C / c
8. F / e

STRONA 92, ćw. 1.
1. kamienia
2. żelaza
3. neolit
4. nowożytność
5. epoka
6. okres
7. era

STRONA 87, zad. 4.
1. B
2. C
3. A

STRONA 84, ćw. 5.
1. w latach 70. XIX w.
2. w latach 90. XIX w.
3. w pierwszej dekadzie XX w.
4. w latach 80. XIX w.
5. w latach 70. XX w.
6. w latach 50. XX w.

STRONA 84, ćw. 4.
1. na początku drugiego wieku naszej ery
2. W pierwszej połowie dziewiątego wieku
3. pod koniec dwunastego stulecia
4. w drugiej połowie dziewiętnastego wieku
5. W połowie pierwszego tysiąclecia przed naszą erą
6. Pod koniec osiemnastego stulecia
7. W pierwszej połowie trzynastego wieku
8. w połowie dziewiątego stulecia
9. Na początku czwartego milenium przed naszą erą

STRONA 83, ćw. 3.
1. A połowie B milenium
2. A wieku B ery
3. A na B osiemnastego
4. A w B wieku
5. koniec
6. połowie
7. A drugiej B stulecia
8. A przełomie B siedemnastego

STRONA 83, ćw. 2.
1. ery, okresy i epoki
2. A. epokę kamienia, brązu i żelaza
B. starożytność, średniowiecze, nowożytność i współczesność
3. kamienia
4. brązu
5. Historia / Starożytność
6. Średniowiecze
7. A. nowożytności = czasów nowożytnych
B. współczesności = czasów współczesnych

STRONA 82, zad. 3.
1. tys. - tysiące
2. p. n. e. - przed naszą erą
3. w. - wiek
4. n. e. - naszej ery
5. r. - rok

STRONA 79, ćw. 5.
1. C
2. A
3. D
4. B

STRONA 78, ćw. 3.
1. nie
2. tak
3. tak
4. tak

STRONA 74, zad. 7.
I. -arka
1. A. ładowarka B. ładowanie + czego?
Jest to urządzenie, które służy (używane = stosowane = wykorzystywane) do ładowania innych urządzeń.
2. A. wyszukiwarka B. wyszukiwanie + czego?
Jest to aplikacja, która służy (używana = stosowana = wykorzystywana) do wyszukiwania informacji.
3. A. porównywarka B. porównywanie +czego?
Jest to aplikacja, która służy (używana = stosowana = wykorzystywana) do porównywania cen.
4. B. drukowanie + czego?
Jest to urządzenie, które służy (używane = stosowane = wykorzystywane) do drukowania.
5. B. kopiowanie
Jest to urządzenie, które służy (używane = stosowane = wykorzystywane) do kopiowania.
6. A. wkrętarka B. wkręcanie + czego?
Jest to narzędzie, które służy (używane = stosowane = wykorzystywane) do wkręcania śrub.
7. A. wiertarka
Jest to narzędzie, które służy (używane = stosowane = wykorzystywane) do wiercenia otworów.
8. A. niszczarka B. niszczenie + czego?
Jest to urządzenie, które służy (używane = stosowane = wykorzystywane) do niszczenia dokumentów.
II. -ator
1. A. akumulator B. akumulowanie + czego?
Jest to urządzenie, które służy (używane = stosowane = wykorzystywane) do akumulowania energii.
2. B. tłumaczenie + czego?
Jest to aplikacja, które służy (używana = stosowana = wykorzystywana) do tłumaczenia tekstów.
3. B. liczenie + czego?
Jest to urządzenie, które służy (używane = stosowane = wykorzystywane) do liczenia.
III. -nica
1. A. kierownica B. kierowanie +czym?
Jest to narzędzie, które służy (używane = stosowane = wykorzystywane) do kierowania pojazdem.

STRONA 74, zad. 6.
1. -anie / czytać > czytanie
3. -enie / uczyć > uczenie
4. -enie / zaprosić > (ja) zaproszę - ę > zaproszenie

STRONA 69, ćw. 6.
1. Każda istota żywa składa się z komórek.
2. Organizm człowieka zawiera tlen, węgiel, wodór, azot i in.
3. W skład ludzkiego ciała wchodzą m.in. narządy wewnętrzne.
4. Dobre bakterie mają kluczowe znaczenie dla pracy naszego systemu immunologicznego.
5. Układ odpornościowy odgrywa istotną rolę w czasie ataku drobnoustrojów.
6. Bakterie jelitowe oddziałują w znacznym stopniu na dobrostan ludzkiego ciała.
7. Skład naturalnej flory bakteryjnej wywiera wpływ na pracę ludzkiego mózgu.
8. Nadużywanie antybiotyków wpływa na osłabienie systemu odpornościowego.
9. Prawidłowa flora bakteryjna kształtuje także nasze samopoczucie.

STRONA 56, ćw. 8.
1. C
2. A
3. D
4. B

STRONA 56, ćw. 6.
1. kryterium
2. języki
3. dzielą
4. należą
5. i in.
6. stanowią

STRONA 59, zad. 6.
1. zagadnienie
2. fenomen
3. problematyka
4. kwestia
5. przedmiot
6. pojęcie
7. rozważania
8. analiza
9. sepkulacje
10. rozważać
11. analizować
12. spekulować
13. brać
14. zwracać
15. poświęcać

STRONA 60, ćw. 1.
1A. świadomość
1B. doświadczenie
2. reakcje
3. zachowanie
4. osobowością
5. uczucia
6. Charakter

STRONA 60, ćw. 3.
1. E degradacji środowiska naturalnego
2. C ekologii
3. A atmosferycznych
4. F sposoby ratowania naszej planety
5. D danych statystycznych
6. B przyszłości naszej planety

STRONA 60, ćw. 2.
1. B
2. E
3. H
4. A
5. D
6. F
7. C
8. G

STRONA 61, zad. 7.
1. podekscytowany / ekscytujące
2. zainteresowany / interesujące
3. przerażony / przerażający/e
4. zaskoczony / zaskakujące
5. zmartwiony
6. znudzony
7. przygnębiony / przygnębiające
8. zrelaksowany / relaksujące
9. zestresowany / stresujące
10. zadowolony / zadowalające

STRONA 63, ćw. 9.
1. Celem projektu jest popularyzacja wiedzy psychologicznej.
2. Ponad 1000 wydarzeń.
3. Udział jest darmowy.
4. Autorzy komunikują się za pomocą multimediów.
5. Także dla młodzieży.
6. Najważniejszy jest blog.
7. To największe takie medium.

STRONA 61, ćw. 4.
1. rozważasz
2. bierzesz
3. zwracasz
4. poświęcasz
5. analizujesz
6. spekulacje

STRONA 65, ćw. 6.
1. B analizuje
2. A zwraca
3. D osobowości
4. G brała
5. F zachowanie
6. C reakcji
7. E spekulują

STRONA 65, ćw. 4.
1. b
2. a
3. b
4. c
5. c
6. b
7. a

STRONA 64, ćw. 2.
1. C
2. G
3. B
4. A
5. E
6. I
7. H
8. F
9. D

STRONA 69, ćw. 4.
1. W skład bakterii wchodzą: otoczka, błona...
Bakteria zawiera: otoczkę, błonę...
2. Wirus grypy składa się z cząstki...
W skład wirusa grypy wchodzą cząstka...
3. Mikroskop składa się z: okularu, obiektywu...
Mikroskop zawiera: okular, obiektyw...

STRONA 71, ćw. 9.
1. trzydaniowy posiłek
2. pięcioelementowa zabawka
3. dwutygodniowy wyjazd
4. dwukolorowa flaga
5. trzyfazowy proces
6. kilkuminutowa przerwa
7. wielopokoleniowa rodzina
8. pięciodrzwiowy samochód
9. trzymetrowy wąż
10. czterowarstwowy papier toaletowy

STRONA 74, zad. 5.
1. zwykle / możliwe / możliwe / możliwe
2. zwykle / zwykle / możliwe / możliwe
3. możliwe / możliwe / zwykle / możliwe
4. nie / nie / możliwe / możliwe
5. nie / możliwe / nie / zwykle

STRONA 76, ćw. 3.
dla użytkownika urządzeń mobilnych: ładowarka,
wyszukiwarka, porównywarka, komunikator i in.
w samochodzie: gaśnica, kierownica, akumulator
dla studenta: kalkulator, kserokopiarka, drukarka i in.
dla naukowca: barometr, termometr, wiatromierz i in.
dla złotej rączki: wkrętarka, wiertarka i in.

STRONA 76, ćw. 4.
A. urządzenie
B. maszyna
C. urządzenia lub przyrządu
D. przyrząd lub maszyna
E. narzędzia lub urządzenia

STRONA 78, ćw. 2.
1. W skład systemu immunologicznego wchodzą: grasica, ....
System immunologiczny zawiera grasicę,...
2. Grasica w znacznym stopniu oddziałuje na działanie...
Grasica w znacznym stopniu kształtuje działanie...
3. Śledziona odgrywa istotną rolę w...
Śledziona ma kluczowe znaczenie dla działania...

STRONA 78, ćw. 1.
1. naukowiec = uczony
2. mikroorganizmy
= drobnoustroje
istota żywa = organizm
3. układ odpornościowy =
system immunologiczny
organy = narządy

STRONA 75, zad. 8.
1. temperatury
2. siły wiatru
3. kątów
4. liczby kroków
5. prędkości ruchu

STRONA 73, zad. 4.
1. wyraża
3. prezentuje
4. reprezentuje
5. głosi
6. sądzi
7. uważa
8. twierdzi

STRONA 71, zad. 7.
2. dwukołowy / ilukołowy
3. trzyosobowy / iluosobowy
trójwymiarowy / iluwymiarowy
4. czteropiętrowy / ilupiętrowy
5. pięciogwiazdkowy
/ ilugwiazdkowy
iluosobowa
iluowocowy

STRONA 68, zad. 6.
1. składać się
2. wchodzić w skład
3. zawierać
4. pełnić
5. odgrywać
6. mieć
7. wpływać
8. wywierać
9. oddziaływać
10. kształtować

STRONA 68, zad. 5.
1. F, np. mikrobiolog, genetyk
2. D, np. kot, człowiek
3. A, np. bakterie, wirusy
4. E, układ pokarmowy, krwionośny
5. B, np. serce, wątroba
6. C, np. neuron

STRONA 64, ćw. 1.
1. broń
2. mezozoik i in.
3. szkielet
4. łapa, ogon i in.
5. konkluzja
6. obecnie
7. zmniejszać się
8. odpowiadać
9. faraon, mumia i in.
10. wykonywać obliczenia i in.
11. obserwacja i in.

STRONA 58, zad. 3.
1. C
2. E
3. D
4. F
5. A
6. B

STRONA 55, ćw. 3.
1. alkohol
2. lager, ale
3. piwny, piwiarnia
4. browar, impreza
5. piwo (porcja)
6. zimne piwo,
piwo kraftowe

STRONA 54, ćw. 2.
1. E
2. A
3. C
4. D
5. B
6. G
7. F

STRONA 49, ćw. 8.
1. Około 500 kg.
2. Od ok. 12 do 18 roku życia.
3. Albertozaura.
4. Około 20 lat.
5. Około 20 lat.

STRONA 48, ćw. 7
1. C
2. B
3. A
4. E
5. F
6. D

STRONA 47, ćw. 4.
1. spadała
2. zmniejszyła się
3. spada
4. zwiększała się
5. wzrosła
6. zwiększa się

STRONA 44, zad. 2.
Tego szukają paleontolodzy
kość - kości
czaszka
szczęka
Tego pozostałości znajdują
dinozaur
żółw
krokodyl
płetwa
era
jura
kreda
trias

STRONA 51, ćw. 6.
1. spadła = zmniejszyła się
2. wzrósł = zwiększył się
3. spadła = zmniejszyła się
4. wzrosła = zwiększyła się
5. wzrosła =
zwiększyła się

STRONA 51, ćw. 5.
1. P
2. F
3. P
4. F
5. P
6. P
7. F
8. F
9. P
10. F

STRONA 53, zad. 5.
http://nlp.pwr.wroc.pl/25-narzedzia-zasoby/wiedza
1. Holonim - relacja łącząca rzeczownik, który oznacza całość,
z drugim rzeczownikiem oznaczającym część (porcję, element grupy, miejsce, materiał) tej całości (meronimem).
2. Synonimy - wyrazy, które znaczą to samo.
3. Bliskoznaczniki - wyrazy o tym samym znaczeniu, ale różnym rejestrze stylistycznym (np. styl oficjalny vs. potoczny).
4. Antonimy - słowa o przeciwnym znaczeniu.
5. Konwersy - układ słów postrzeganych z różnych punktów widzenia.
6. Fuzzynimy - słowa ze sobą powiązane.
7. Kolokacje - połączenia słów, które brzmią naturalnie dla rodzimych użytkowników języka.
8. Derywaty - słowa pokrewne, podobne znaczeniowo, utworzone
od jednego wspólnego wyrazu.

STRONA 52, ćw. 1.
1. czerwcówka
2. allegrować
3. bestsellerowiec
4. cyfrówka
5. bezlaktozowiec

STRONA 54, zad. 6.
A. 2
B. 3
C. 1

STRONA 52, zad. 1.
1. b
2. e
3. h
4. a
5. g
6. j
7. f
8. i
9. d
10. c

STRONA 50, ćw. 2.
1. obserwacje
2. teleskopów
3. zjawiska
4. obserwacji
5. wydarzenia
6. Zjawisko
7. rejestracja
8. obserwatoriów
9. detektory

STRONA 50, ćw. 1.
1. Kosmos = 3. Wszechświat
2. Droga Mleczna - 14. galaktyka
4. warkocz - 6. kometa
5. gwiazdozbiór = 20. konstelacja
12. przestrzeń 7. kosmiczna
10. Układ = System 8. Słoneczny
9. gwiazda - 15. Słońce
11. Ziemia - 19. planeta
16. czarna - 12. dziura
17. planetoida = 21. asteroida
18. ciało - 22. niebieskie

STRONA 47, zad. 3.
1. zwiększała się
2. wynosiła
3. spadało
4. było równe

STRONA 47
1. jajorodnością
i zmiennocieplnością
2. szybkością
i zwinnością
3. ciężkością
i powolnością

STRONA 44, ćw. 1.
1. szczątki / pozostałości
2. roślinożerca
3. era
4. czaszka
5. szczęka
6. kończyna
7. płetwa
8. gad
9. mięsożerca = drapieżnik
10. skamieniałości

STRONA 44, zad. 1.
1. D
2. A
3. G
4. E
5. C
6. B
7. F

a. łuskami
b. łapach
c. kończyny
d. ogon
e. dziób
f. szkieletu

STRONA 38, ćw. 7.
1. youtuber(ka)
2. lajker = polubownik
3. wikipedyst(k)a
4. bloger(ka)
5. fajsbukowicz(ka)
6. instagramowicz(ka)
7. internaut(k)a

STRONA 38, ćw. 6b.
1. postowano
= dodawano posty
2. szerowano
3. jutubowano
4. guglowano

STRONA 38, ćw. 6a.
1. umieszczano
2. udostępniano
3. społecznościowych
4. wyszukiwarek

STRONA 38, ćw. 5.
1. wynika (S > P)
2. powoduje (P > S)
3. w wyniku (S > P)
4. wynikają (S >P)
5. z powodu (S > P)
6. powoduje (P > S)
7. wynika (S > P)
8. prowadzi (P > S)

STRONA 43, ćw. 7.
1. P
2. F
3. F
4. P
5. F
6. P
7. P
8. F

STRONA 43, ćw. 6.
1. F
2. C
3. A
4. E
5. H
6. D
7. G
8. B

STRONA 42, ćw. 4.
1. Ziemia 3
2. Mars 4
3. Wenus 2
4. Saturn 6
5. Jowisz 5
6. Uran 7
7. Merkury 1
8. Neptun 8

STRONA 42, ćw. 3.
1. Wszechświat
2. Jowisz
3. planeta
4. Słońce
5. Kosmos
6. czarna dziura
7. Ziemia
8. meteoryt
9. Baran
10. Księżyc
11. planetoida
12. konstelacja
13. galaktyka
14. gwiazda
15. kometa

STRONA 41, ćw. 3.
reakcja pozytywna
Zdecydowanie tak.
Jasne!
Bez wahania.
Mógłbym. / Mogłabym.
reakcja negatywna
Nie sądzę.
Wątpię.
Nie ma mowy.
Nigdy w życiu.

STRONA 41, zad. 5.
1. zaobserwować
2. (za)obserwowany
3. (za)obserwowano
4. obserwacja
5. (za)obserwowanie
6. rejestrować
7. zarejestrować
8. (za)rejestrowano
9. rejestracja
10. teleskopem
11. zjawisko

STRONA 39, zad. 3.
1a. F
1b. E
2. A
3. G
4. B
5. D
6. C
7. kometa
8. Droga Mleczna
9. konstelacja = gwiazdozbiór
10. planetoidy
11. meteoryt

STRONA 38, ćw. 4.
przykładowe odpowiedzi
1. polecenia i zadania
2. obliczenia i pomiary
3. operacje i obliczenia
4. badania i i pomiary
5. obowiązki i czynności

STRONA 37, ćw. 3.
1. poczucie szczęścia i zadowolenia z życia według wieku w 2018 r.
2. poczucie szczęścia i zadowolenia z życia według płci w 2018 r.
3. 78%
4. 77%
5. 60%
6. 82%

STRONA 29, ćw.8.
1. strona czynna / przedstawiać > przedstawiany
Zmiany kursu euro są przedstawiane na wykresie.
2. strona bierna / prowadzone > prowadzić
Genetycy z Pracowni Biobank UŁ prowadzą badania populacyjne.
3. strona czynna / mutować > mutowany
Materiał genetyczny komórki jest mutowany przez rotawirusy.
4. strona czynna / kopiować > kopiowany
Próbki DNA są kopiowane przez badaczy.
5. strona bierna / wybierane > wybierać
Studenci w Polsce wybierają najczęściej uniwersytety.
6. strona czynna / stosować > stosowany
Różne rodzaje wykresów są stosowane przez naukowców do...
7. strona bierna / zbierane > zbierać
Laboratoria zbierają próbki od ochotników.
8. strona czynna / informować > informowany
Czytelnicy są informowani przez czasopisma naukowe o...

STRONA 29, zad. 8.
2. -any, np. powiedzieć > powiedziany
3. -ony, np. obliczyć > obliczony
4. -ony, np. zaprosić > (ja) zaproszę > zaproszony
5. -ty, np. pić > pity
6. -(ni)ęty, np. zacząć > zaczęty, zamknąć > zamknięty

STRONA 28, ćw. 5.
1. a
2. b
3. a
4. a
5. b
6. a

STRONA 30, ćw. 10a.
wyrazy gramatyczne
i, w, się, które, inne
słowa klucze
drożdże, piwo, fermentacja, badania, dolny, browar, fermentacja

STRONA 30, ćw. 9.
1. mikroorganizmy
2. środowisko naturalne
3. stres, bieda lub agresja w rodzinie

STRONA 29, ćw. 7.
1. jest nazywany
2. są rysowane
3. jest prowadzony
4. są obserwowane
5. jest kodowana
6. są diagnozowani
7. jest rozumiana

STRONA 27, ćw. 4.
1. przedstawia = pokazuje
2. udział = odsetek
3. stanowią
4. równy
5. wynosi
6. Najniższy

STRONA 27, ćw. 3.
1. Liczbę studentów wg województw
2. 157 tys. / 1291 tys. = 12%
3. 111 tys. / 1291 tys. = 8,5%
4. mazowieckie, małopolskie,
wielkopolskie, dolnośląskie
5. lubuskie, opolskie

STRONA 27, ćw. 2.
1. B
2. D
3. E
4. C
5. A

STRONA 26, zad. 7.
1. uniwersytety
2. techniczne
3. 50
4. ekonomiczne
5. pedagogiczne
6. uczelnie artystyczne
7. przedstawia
8. pokazuje
9. wynosi
10. jest równy
11. wysoki
12. niski
13. najwyższy
14. najniższy
15. procent

STRONA 26, zad. 6.
A. 3
B. 2
C. 1

STRONA 25, zad. 5.
1. D
2. C
3. E
4. A
5. B

STRONA 25, zad. 4.
1. prowadzić
2. najnowsze
3. wykazują
4. wynika
5. próbki

STRONA 37, ćw. 2.
1. C
2. A
3. B
4. D

STRONA 37, ćw. 1.
gen
kod genetyczny
chromosom
(o)dziedziczyć

STRONA 36, ćw. 8.
1. C
2. E
3. D
4. A
5. B

STRONA 35, ćw. 7.
1. niektóre programy komputerowe
2. wszystkie
3.  80 lat
4. 8 lat
5. 2 razy
6. mniej

STRONA 35, zad. 7.
1. wykonywanych przez kubity
2. we współcześnie używanych
3. nazywanym supozycją
4. w specjalnie przygotowanym

STRONA 34, ćw. 4.
użytkownik Internetu = internauta
cele zawodowe lub komercyjne
youtuber(ka), instagramowicz(ka)
cele naukowe
bloger(ka), vloger(ka), youtuber(ka)
sprzęt
urządzenie mobilne: komórka, smartfon, tablet, laptop
formy aktywności
mało kreatywne: subować, lajkować, szerować, guglować
wymagające kreatywności: blogować, youtubować, komentować, postować
zasoby internetowe
wyszukiwarki: Google, Bing, Yahoo
media społecznościowe: Facebook, Youtube, Twitter, Instagram
Wikipedia

STRONA 34, ćw. 3.
1. Powoduje
2. pojawiać się = powstawać
3. wynika
4. prowadzić
5. pojawia się = powstaje
6. wynikać

STRONA 33, ćw. 1.
przykładowe odp.
1. Uczeń
2. Komputer
3. Moja mama
4. Prezydent
5. Inżynier
6. Laboratorium
7. Pracownik

STRONA 33, zad. 6.
1. A. serwis społecznościowy
B. portal społecznościowy
C medium / media społecznościowe
2. A. umieszczać
B. udostępniać
3. kanał
4. wyszukiwarka
5. zasoby internetowe
6. urządzenie mobilne

Rozdział III. Genetyka

Rozdział IV. Informatyka

Rozdział II. Egiptologia

KLUCZE DO WYBRANYCH ĆWICZEŃ

Rozdział I. Archeologia

STRONA 17, zad. 5.
1. Jak w starożytnym Egipcie nazywały się rodzaje pisma?
2. Jaki procent starożytnych Egipcjan potrafił pisać?
3. Którzy faraonowie prawdopodobnie potrafili pisać?
4. Który bóg był uważany za wynalazcę hieroglifów?

STRONA 19, ćw. 1.
1 C
2 E
3 A
4 L
5 B
6 K
7 D
8 G
9 I
10 F
11 J
12 H

STRONA 19, zad. 7.
2. myśleć - myślano
3. uczyć - uczono
4. prosić - proszono
5. myć - myto
6. zacząć - zaczęto
zamknąć - zamknięto

STRONA 19, ćw. 3.
1. posiadasz
2. istotny
3. posiadasz liczną
4. liczną
5. istotne
6. najistotniejszy

STRONA 20, ćw. 5.
1. Hieroglify odczytano w 1882 r.
2. Grobowiec Tutanchamona otwarto po 3200 latach.
3. Tak, mumię odkryto w grobowcu.
4. Mumię Ramzesa II umieszczono w Egipcie.
5. Popiersie Nefertiti uznano za ikonę kultury egipskiej.

STRONA 22, ćw. 5.
1. Zwracam się z uprzejmą prośbą o...
2. Proszę o pozytywne rozpatrzenie mojej prośby
3. Prośbę swą motywuję tym, że...

STRONA 22, ćw. 4.
1. Źródłami
2. wykopalisk
3. hipoteza
4. dowody
5. przypuszczenie
6. cmentarzyska
7. wnioski

STRONA 22, ćw. 3.
A - J
B - F
C - G
D - M
E - H
I - Ł
K - L

STRONA 23, ćw. 9.
1. natrafiono
2. zobaczono
3. prowadzono
4. wyjęto
5. Wyeksponowano
6. pozostawiono

STRONA 23, ćw. 8.
1 A
2 C / F
3 B
4 B

STRONA 23, ćw. 7.
1. istnieć
2. teraz
3. istotny
4. też
5. posiadać
6. częsty, mnogi

STRONA 33, zad. 5.
a. 8
b. A
c. 4
d. C
e. D
f. E
g. H
h. F
i. G

przykładowe odpowiedzi
1. gugluje / subuje
2. jutubuje / postuje
3. postuje = dodaje post
4. lajkuje / komentuje
5. internetuje
6. postuje = dodaje post
7. jutubuje
8. daje łapkę w górę
9. nerdzi

STRONA 35, ćw. 6.
1. umieszczane tam przez youtuberów
2. udostępniane w Sieci przez moją uczelnię
3. często wyszukiwanych przez internautów
4. dodawane do postów
5. najczęściej guglowana przez internautów
6. najczęściej subowanych
7. wykonywanych przy użyciu komputerów
8. powodowany przez...

STRONA 32, zad. 4.
1. obliczenia
2. operacje
3. czynności
9. wynika
10. powodu
11. prowadzi
12. powoduje

STRONA 23, ćw. 6.
1. faraon
2. hieroglify
3. mumia
4. papirus
5. piramida
6. świątynia

STRONA 24, zad. 1b.
1. dziedziczyć
2. klonowanie
3. chromosom
4. mutacja
5. łańcuch
6. gen
7. Mendel
hasło: KOD

STRONA 24, zad. 1a.
1, 3, 5, 7, 9, 12, 13, 15, 16

STRONA 22, ćw. 1.
1. wojowniczka
2. wykopaliska
3. cmentarzysko
4. dzisiejszy
5. pochowany
6. błędnie

STRONA 21, ćw. 7.
1 b
2 b
3 b
4 a
5 a
6 b

STRONA 20, ćw. 4.
1. robiono
2. budowano
3. rozwinięto
4. wierzono
5. wykuto

STRONA 19, ćw. 2.
1. wykształcenie
2. wiedzę
3. prawdopodobieństwo
4. liczne
5. umiejętność
6. istotnym
7. istnieje

STRONA 18, zad. 6.
1. istotny
2. obecnie
3. również
4. posiadać
5. liczny

B. liczny
C. posiadać
D. istotny

Powtórzenie I

STRONA 17, zad. 4.
1. piramida
2. faraon
3. hieroglify
4. mumia
5. papirus

STRONA 17, zad. 3.
1. świątynia Hatszepsut
2. grobowiec Tutanchamona
3. popiersie
Nefertiti
4. mumia Ramzesa II

STRONA 10, zad. 3.
1. wojownik
2. cmentarzysko
3. pochówek
4. pochowany
5. broń
6. topór
7. włócznia
8. łuk
9. strzała
10. miecz
11. średniowieczny
12. obecny
13. dzisiejszy

STRONA 12, ćw. 2.
1. prowadzili poszukiwania
2. odkryli
3. zwrócili uwagę na
4. zidentyfikowali
5. natrafili na / odkryli

STRONA 16, ćw. 9.
1 c / f
2 b / d
3 c / d
4 a / f
5 b
6 a / e
7 c / d
8 a / d

STRONA 15, ćw. 7.
1 F
2 B
3 C
4 A
5 E
6 D

STRONA 12, zad. 5.
naukowiec = badacz
1. poszukiwania
4. uwagę
6. przypuszczalnie = być może
7. jednoznacznie
8. sądzi
9. wniosek / wnioski

STRONA 13, ćw. 4.
1 G
2 D
3 C
4 E
5 A
6 F
7 B

a. miecz
b. prawdopodobnie = przypuszczalnie
c. obecny =
współczesny
d. Naukowcy = badacze
e. Źródła
f. wnioski

STRONA 8, zad. 1.
a. 1 A
b. 3
c. 2
d. 1 B

Studiologia & Łowcy słów

Powtórzenie VI

Powtórzenie V

Powtórzenie IV

Rozdział XV. NAUKOWE BIOGRAFIE  

Rozdział XIV. (AL)CHEMIA 

Rozdział XIII. Sozologia

Rozdział XII. Kognitywistyka  

Rozdział XI. Antropologia 

Rozdział X. Robotyka

Rozdział IX. Mikrobiologia

Rozdział VIII. Psychologia

Rozdział VII. Lingwistyka (językoznawstwo)

Powtórzenie III  

Rozdział VI. Paleontologia  

Rozdział V. Astronomia 

Powtórzenie II

Strona internetowa podręczników jest dostępna na licencji Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe, pewne prawa zastrzeżone na rzecz autora. Zezwala się na wykorzystanie materiałów zgodnie z licencją pod warunkiem zachowania niniejszej informacji licencyjnej oraz wskazania autora jako właściciela praw do tekstu.

Treść licencji jest dostępna na stronie

Studiologia & Łowcy słów